نگاهی اجمالی به تاریخچه واساتید مدرسه علوم دینی روستای خانقاه

مناظر زیبا وبکر ،چشم اندازهای طبیعی ،کوهستانهای سربه فلک کشیده وبوته های رنگاورنگ همگی جزئی از الطاف کتاب صامت بدون نطق باری تعالی است که به مردم پاک ومتدین کردستان ارزانی داشته است ازسوی دیگر عطایای معنوی چون ایمان ،عرفان ،تقوا واحسان همراه با باغبانان علوم دینی همگی قسمتی از آلاء ونعمتهای رحمانی اند که به مردمان این دیار بخشوده است.

میراث تمدن اسلامی از دوران طلائی صدر اول شروع شده ودرعهد خلیفه ی عادل عمربن خطاب به منطقه اورامانات رسیده ومردم آن را با دل وجان قبول کرده ودرخون آنان جاری گشته است.

یکی ازاسناد قدیمی روستای خانقاه

روستای خانقاه گنجینه ای در تاریخ / فتح اله نجفی

به نام خدا

خاراگاKharaga خانه گا ،خانقاه ، با قدمتی تاریخی بیش از 3000 سال

خانقاه در معنی :

** خانقاه معرب خانگاه ، محل اجتماع درویشان ، جائی که مشایخ و درویشان بسر ببرند و عبادت کنند ، خانقه نیز می گویند .

** در لغت نامه دهخدا چنین آمده ، خانقاه دهی است از دهستان اورامان لهون ، بخش پاوه ، شهرستان سنندج ، واقع در 3 هزار گزی جنوب باختری پاوه ... ناحیه ای است کوهستانی و سردسیر دارای 750 تن سکنه که به زبان کردی و فارسی تکلم می کنند .

توضیح نویسنده مقاله : ( لازم به ذکر است که زبان قدیمی و مادری ، اهالی روستا ، زبان کردی و هورامی ( پهلوی ) بوده و با آن صحبت می کنند . و مردم روستا با زبان رسمی کشور یعنی زبان فارسی آشنایی کامل دارند و می توانند با آن زبان بخوانند و بنویسند . و تکلم نمایند

خسته خانگایی-ولی محمدخانگایی

شیخ عبدالکریم از سادات خانگا نزدیک پاوه ؛شاعر با فضل وکمالی بوده و((خسته ))

تخلص می کرده وبیشتر اشعار او به زبان کردی اورامی است.وی تا اواخر قرن سیزدهم حیات داشته است .

واینک یکی دو قطعه ازاشعار وی:

از درد چه شبها که بخواندیم خدا را دردا که دراین عهد اثر نیست دعا را

یک ذره ندادند به خورشید عذاران آن روز که تقسیم نمودند وفا را

پیش از تو بسی بود جفا کار ولیکن کس چون تو در آفاق نزد کوس جفا را

زنجیر سرزلف تو پیوسته به هر موی صد سلسله در پای نهد باد صبا را

شد رانده زخاک در تو ((خسته ))ی مسکین

شاهان زدر خویش نرانند گدا را

صیدی دوم اورامانی /برگرفته از تاریخ مشاهیر کرد

صیدی دوم اورامانی

((صیدی))شهرت شعری دوتن از شعرای اورامی زبان بوده است.یکی صیدی اول که در دهم هجری می زیسته ودیگری صیدی دوم که در قرن سیزدهم زندگی داشته ودراینجا از اوسخن خواهیم گفت.

صیدی دوم نامش ملامحمد سلیمان فرزند حاج سید محمود از سادات خانقاه ازقرای اطراف شهرپاوه است.تحصیلات خود را در مدارس دینی اورامان وشهرزور به پایان رسانیده ومراحل نهایی را نزدملا جلال خرمالی خاتمه داده واز او اجازه تدریس گرفته است.

سیدمحمدخانگایی

سیدمحمد خانگایی فرزند سید عبدالکریم خسته ، از اهالی روستای

خانگا ه پاوه در اوایل قرن چهاردهم می زیسته ؛ سید محمد مانند پدرش

دارای قریحة شاعری بوده و به زبان کردی شعر می گفته است .

شیرین مه نمانا ، شیرین مه نمانا

جه مین وینه ی جام ، شیرین مه نمانا

پرشه ی نه روی فه رق ئافتاب شانا

ماهتاب ئایه ی اَحسنت وانا

تیری وه ی ده ستور نه جه رگم شانا

شه هیدش که رده ن هه ی قه یس هه ی هانا

ئه حیانه ن یاران ئه گه ر من مه ردم

ئیحیای ویرانه ی مه زاران که رده م

یاران یاوه ران ، ئا زیزان خویشان

ئه ورو مه وه رام وه سه ر مه زاران

القبرُ حقّ ، په ریم نه وانان

هونم جه دیده ی له یلی بسانان

حاج سیدبایزیدخانگایی-سیدعلی قطب /تاریخ مشاهیرکرد

حاج سید بایزید خانگایی فرزند سید محمد ، از سادات خانگا پاوه شخصی صاحب فضیلت

و عارفی اهل کرامت و منقبت ، از مریدان مُجاز و مأذون به ارشاد شیخ الطریقه ، شیخ

عثمان سراج الدین طویله ای و در حدود سنة 1270 ه.ق در گذشته است .

سیدعلی قطب :وی یکی دیگر از سادات با علم و معرفت و اهل طریق ، از مریدان مُجاز

شیخ عثمان سراج الدین است که در خانگای پاوه می زیسته و از اولیای

عصر خود به شمار می رفته ، و به علت کثرت برکات و کرامات به سید علی

قطب شهرت یافته و در اواخر قرن سیزدهم با دنیای فانی وداع گفته است .

نگاهی به زندگی پربارمرحوم حاج شیخ محمدنجیب اشرافی

حاج شیخ محمدنجیب اشرافی فرزند سیدمحمد ازسادات روستای خانقاه درسال 1298 هجری شمسی دیده به جهان گشود.مادرایشان نوه ی شیخ عثمان سراج الدین ازخلفای بنام حضرت مولانا خالد ذی الجناحین می باشد.

درسنین کودکی پدرخودرا از دست داده ودردامان پاک مادر که زنی باعفت واهل تصوف بودند پرورش می یابندمادر نیز پس از مدتی تنها فرزند خود را جهت تربیت وتعلیم به حضرت قطب العارفین شیخ محمد علی حسام الدین سپردند وچندسال ازعمرخویش را نزد آن حضرت سپری کردند.

استاد حاج سیدحسین مسعودی خانقاهی مفتی اعظم شافعیان کرمانشاه

حاج استاد خلیفه سیدحسین مسعودی مفتی اعظم شافعیان کرمانشاه-به سال 1320 ه ق برابر با 1282 ش درخاندان علم وسیادت وتقوی متولد شد ،پدرش مرحوم سید عبدالرحمن مدرس وقاضی خانقاه ومادرش مرحومه رابعه خانم دخترسید عنایت الله مدرس ونایب شیخ الاسلام در کردستان بود ،سلسله سیادت این عالم متقی به سید سعدالدین از اولاد امام جعفر صادق (ع)می رسد وبه سادات محمودی معروفند .

عالم ،خطیب وخوشنویس توانا ماموستا سیدخالد مسعودی خانقاهی

ماموستا سید خالد مسعودی خانقاهی روز جمعه 12ربیع الاول سال 1309 ه ق برابر با1271 ه ش درخاندان علم وتقوی وسیادت ودرروستای خانقاه دیده به جهان گشود.

پدرش مرحوم سید عبدالرحمن مدرس وقاضی خانقاه ومادرش مرحومه رابعه خانم دختر سید عنایت الله مدرس ونایب شیخ الاسلام در کردستان بود.

سید خالد در اوان کودکی درنزد مادرکه در علوم ابتدائی ،صرف ونحو وقرآن وزبان فارسی آگاهی داشت به تحصیل پرداخت وسپس در محضر نیای خود به ادامه تحصیل مشغول شد ،مرحله ی مقدماتی علوم قرآنی و دینی را درنزد پدر سپری نمود وبه رسم متداول طلاب علوم دینی ،برای استفاده بیشتر به گردش در مدارس علوم دینیه کردستانات(ایران وعراق)هجرت کرد .بالاخره پس از تلاش ومجاهدت بسیار به کمال علمی رسید وپس از اجازت از محضر اساتیدش به زادگاه عودت وبه تدریس و قضاوت شرعی وترویج امور دینی وامامت در بسیاری از روستاهای اطراف پاوه از جمله شمشیر ،گلال وخانقاه و...پرداخت .