خسته خانگایی-ولی محمدخانگایی

شیخ عبدالکریم از سادات خانگا نزدیک پاوه ؛شاعر با فضل وکمالی بوده و((خسته ))

تخلص می کرده وبیشتر اشعار او به زبان کردی اورامی است.وی تا اواخر قرن سیزدهم حیات داشته است .

واینک یکی دو قطعه ازاشعار وی:

از درد چه شبها که بخواندیم خدا را دردا که دراین عهد اثر نیست دعا را

یک ذره ندادند به خورشید عذاران آن روز که تقسیم نمودند وفا را

پیش از تو بسی بود جفا کار ولیکن کس چون تو در آفاق نزد کوس جفا را

زنجیر سرزلف تو پیوسته به هر موی صد سلسله در پای نهد باد صبا را

شد رانده زخاک در تو ((خسته ))ی مسکین

شاهان زدر خویش نرانند گدا را

شیخ عبدالکریم از سادات خانگا نزدیک پاوه ؛شاعر با فضل وکمالی بوده و((خسته ))

تخلص می کرده وبیشتر اشعار او به زبان کردی اورامی است.وی تا اواخر قرن سیزدهم حیات داشته است .

واینک یکی دو قطعه ازاشعار وی:

از درد چه شبها که بخواندیم خدا را دردا که دراین عهد اثر نیست دعا را

یک ذره ندادند به خورشید عذاران آن روز که تقسیم نمودند وفا را

پیش از تو بسی بود جفا کار ولیکن کس چون تو در آفاق نزد کوس جفا را

زنجیر سرزلف تو پیوسته به هر موی صد سلسله در پای نهد باد صبا را

شد رانده زخاک در تو ((خسته ))ی مسکین

شاهان زدر خویش نرانند گدا را

چراخ !ریش نه بو ،چراخ !ریش نه بو هه ر سه ری وه ده رد سه ودات ریش نه بو،

خاطری وه نیش تو پر ئیش نه بو وه رووی دونیاوه راحه ت پیش نه بو،

دیده ی نه رژیو وه سورمه ی پالات نه که رو سه یران نه وطول بالات،

تیش نیشو مه ودای په یکان ژاراو لیش حه رام بو خاو،جیش تکیو زوخاو

سیا بو چون سه نگ مانده ی هه واران خه سته بو وه ده رد په ی دووری یاران

ده ستی نه گیلو نه سینه ی صافت چنگ نه دو نه چین مشکین کلافت،

وه تیغ پرزام پاره پاره بو ئاویزان وه چنگ پای قه ناره بو

ریزه ریزه بو تواناش که م بو دوساخ پاوه ند زه نجیر خه م بو

سا که دووری تو ئاهیر وست نه دل

ده س هور گرت نه گشت ((خه سته ))ی خار وچل

این دو بیت نیز از خسته است:

روخسارش ره ونه ق روبع مه سکون دا جیران حه یران مه ند ،شی وه هامون دا

وه نه وشه سوجده ی خالش فه رض که رده ن جه وبونه مودام که چ که رده ن،گه رده ن

ولی محمد،پیری بوده است صافی دل وروشن ضمیر که دست ارادت وتوسل به شیخ سراج الدین نقشبندی داده ودر قریه ی خانقاه از دهستان اورامان لهون اوقات خود را به ذکر وعبادت خالق متعال می گذرانده اشعار ذیل از مناجات وی می باشد:

سر سلسله ی اهل جنون موی محمد(ص) محراب عبادت خم ابروی محمد(ص)

خورشید سپهر احدی روی محمد(ص) سر لوح صفای احدی کوی محمد(ص)

خورشید به زیر زمین از شرم رود زود چون جلوه دهد روشنی روی محمد(ص)

هرگز نهراسیم زخورشید قیامت چون سایه ای داریم زگیسوی محمد(ص)

والشمس کنایت بود از روی محمد(ص) والیل کنایت کند از موی محمد(ص)

بر باد دهد خرمن صد طبله عنبر یک نفخه رسد گر زدو گیسوی محمد(ص)

تا گل بچکد از عرق روی محمد(ص) شد بلبل جان شیفته ی بوی محمد(ص)

بیچاره(( ولی)) کیست که مدحش به سر آید چون هست خدا مدح وثنا گوی محمد (ص)

((خسته ))را بیشتر بشناسیم

برای آشنایی بیشتر با این شاعر گمنام کتابهای زیادی را ورق زدم اما آنچه که قابل ذکر باشدمطالبی است که در همین زمینه دکتر محمد امین هورامانی در کتاب ((میژووی هه ورامان))به ثبت رسانده، واشاره ی کوتاه دیگری بود که در کتاب حدیقه ی سلطانی مشاهده نمودم.

نام وی سید عبدالکریم فرزند سید ابوبکر در روستای خانقاه پاوه به دنیا آمده است . در اواخر حکومت عثمانیان جهت کسب علوم دینی به سلیمانیه عراق سفرکرده است. وی هم عصر میرزا عبدالقادر پاوه ای بوده وبا هم مشاعره(شه ره شیعر) بسیار داشته اند.«1»

وی در سال 1360ه.ق در روستا ی تاء متوفی شده است.«2»

نمونه ای از مشاعره وی با میرزا عبدالقادر :

خه سته به میرزا ئولقادر ده لی:

مونشی ئینشای فه رد،شیرین که لامان

(واصف الوجود)شای نه ونه مامان

ئوستای کارگای به زمی عیشقی له یل

تومه ی مه یل افشان نه سارای دوجه یل

چیش واچون جه فه رد بی گه رده که ی تو

یا وه صفی وه رده ی ویه رده که ی تو

یا مه شقت ،نه رووی دیقی په رده ی دل

یا قه راری خار وه هامسایه ی گول

وه رامی میرزا ئولقادر بو خه سته:

خه سته که ی هامده رد،ده رده که ری کاریم

زیاده ی سه رجوی هه ره س ئاوگاریم

هیمای هه ر ره ونه ق سه روه ختی خاوه ن

یا فه سلی پایز یا شنوی کاوه ن

یا نه سیمی سوبح نه و به هاری دل

یا خو عیشوه وناز چه هچه هه ی بولبول

لادی ئه رچون ،من چه نی ئه ی ده ردان

منالی وه ده رد ،گه رده ن بی گه ردان

ئه وسامزانی حالی دلداران:

به ینه ی دلداران چه نی مه ویاران

ئیسه دادی من ،پرئه سره ن وه ی وه ی

به را په ی ته دبیر ،ساقی به زمی مه ی

هانا ئاوه رده ن جای هانا هانا

په ی جه سته ی خه سته ته ن نا ته وانا

چیشه ن رای ته دبیر وه ک رات روشن بو

وه رنه وه مه رگت ها شیم وه گلکو

وه رامی خه سته بو میرزا ئولقادر:

هه ر چه ند مه که رووت سه عدیی شیرازیی

ما وه روت ئه و مه شق په ری جانبازی

چونکه بی مه جاز هه م بی مه زاجی

هه ر مه شیی وه سه ر رویه ی هه لاجی

وه رامی میرزا ئولقادر بو خه سته:

به لی من واریس وه رشته ی مورم

جه رای مه قامات مه لا وشیخ دوورم

شیخ جه ذبه ی بی حال ما وه رو ئه و ویش

تا به ل ،بو چیوی باوه رو په ریش

مه لا نا شه رعیش جه حه د ویه رده ن

ته رکی فتوای شه رع حه قیقه ت که رده ن

سه ید جه لای ویش عیزه ت وجاهه ن

(قطب العارفین فنا فی اللاهن)

وه باتن سه ر مه شق هه رزه کارانه ن

ئاینه ی بالای والای یارانه ن

وه رامی خه سته بو میرزا ئولقادر:

مه لا وشیخ سه بده ر فیسق و فجور که ن

ویشان نه راگه ی حه قیقه ت دور که ن

فاسقشان وه شیخ ئومی ره واجه ن

خسوسه ن ئه و که س ماچان هه لاجه ن

1-میژووی هه ورامان دکتر محمد امین هورامانی

2-حدیقه ی سلطانی محمد علی سلطانی