ته وه ن نما(سنگ نماز)،نمادنیایش هورامان(

درکردستان وبه خصوص درپاوه وهورامان ،علاوه براحداث مساجد،شکل دیگری ازتاثیر نماز بر

محیط جغرافیایی منطقه مشاهده می شود که علی رغم سادگی خود ،کمتر می توان مانند آن را درسایر

نقاط مشاهده کرد.وآن به وجود آمدن ( ته وه ن نه ما=سنگ نماز )است.

اگرچه خاک وزمین برای نمازگزار پاک وجایز است ،اما ایجاد( ته وه ن نماها )درناحیه هورامان ،نشان

دهنده اهمیت وارزش نماز درنزد مردم این دیار است.به همین علت است که علاوه بر احداث مساجد ،

درکنا ر چشمه ها ،زمینهای زراعی ،باغات وتاکستانها،درمسیر راهها ی ارتباطی وحتی در دامنه های

پرشیب کوهستانی ،همراه با کار وتلاش جهت روزی حلال ،مکانهای خاصی را برای عبادت وبندگی

به وجود آورده اند وعملا ارزش واهمیت نماز را درکنار چشمه های پاک وزلال به تصویر می کشند.

آنگاه که مردان وزنان پر تلاش در دامن طبیعت ودرکنارچشمه ها ،خستگی جسمشان رابا وضو

برطرف می سازند وبا اقامه نمازشان به نشاط روحی وآرامش قلبی دست می یابند وبه شکرانه نعمت

حیات وایمان،پیشانیشان را برسنگ صاف ومحکم می نهند، اوج نهایت بندگی خویش را درمقابل

معبودبه نمایش می گذارند.

درکردستان وبه خصوص درپاوه وهورامان ،علاوه براحداث مساجد،شکل دیگری ازتاثیر نماز بر

محیط جغرافیایی منطقه مشاهده می شود که علی رغم سادگی خود ،کمتر می توان مانند آن را درسایر

نقاط مشاهده کرد.وآن به وجود آمدن ( ته وه ن نه ما=سنگ نماز )است.

اگرچه خاک وزمین برای نمازگزار پاک وجایز است ،اما ایجاد( ته وه ن نماها )درناحیه هورامان ،نشان

دهنده اهمیت وارزش نماز درنزد مردم این دیار است.به همین علت است که علاوه بر احداث مساجد ،

درکنا ر چشمه ها ،زمینهای زراعی ،باغات وتاکستانها،درمسیر راهها ی ارتباطی وحتی در دامنه های

پرشیب کوهستانی ،همراه با کار وتلاش جهت روزی حلال ،مکانهای خاصی را برای عبادت وبندگی

به وجود آورده اند وعملا ارزش واهمیت نماز را درکنار چشمه های پاک وزلال به تصویر می کشند.

آنگاه که مردان وزنان پر تلاش در دامن طبیعت ودرکنارچشمه ها ،خستگی جسمشان رابا وضو

برطرف می سازند وبا اقامه نمازشان به نشاط روحی وآرامش قلبی دست می یابند وبه شکرانه نعمت

حیات وایمان،پیشانیشان را برسنگ صاف ومحکم می نهند، اوج نهایت بندگی خویش را درمقابل

معبودبه نمایش می گذارند.

اقامه نمازبرروی( ته وه ن نما ها) آنگاه لذت بخش است که به دورازدغدغه هاو هیاهوی زند گی،انسان

خودرا باتمام موجودات ونباتات درتسبیح خداوندهماهنگ می سازد بوی گیاهان خوشبوی کوهستان همراه

باشنیدن آواز تسبیح پرندگان درفصل بهار،نمازگزاررابرروی( ته وه ن نه ما)ی چشمه از خودبی خود

می سازد ویاد بهشت برین را در وی تداعی می کندوآن را از خالقش طلب می نماید ،ویا آنگاه که در

گرمای تابستان ،سجده بر سنگ داغ ( ته وه ن نه ما)می نهد به یاد عذاب دوزخ می افتد نجات از آن را

مسئلت می نماید.هنگامی که در فصل پاییز با ریزش برگهای خزان برسجده گاهش خزان طبیعت را

می بیند به یاد خزان عمرش می افتد واز معبودش ایمان وحسن عاقبت را طلب می کند.

بدون اغراق می توان گفت همه کسانی که بر این ( ته وه ن نه ما)ها درفصول مختلف ،چه به صورت

فردی ویا جمعی نماز گزارده اند ،به علت موقعیت خاص جغرافیایی ( ته وه ن نه ما)ها ،ازاخلاص و

حلاوت ولذت ایمان ،بهره بیشتری برده اند.

فراموش نکنیم که این ( ته وه ن نه ما)ها بادستان پرتوان وپینه بسته ی پدران ونیاکان ما در گوشه وکنار

این سرزمین پاک ساخته شده اند وعملا اقامه نماز را به ما آموخته اند وهیچ گاه خستگی مفرط ناشی از

کار وتلاش وزندگی سراسر محنت ومشقت ،آنها را از اقامه نماز واحداث ( ته وه ن نه ما)هاباز نداشته است

واین ماهستیم تا به عنوان فرزندان خلف وصالح،به عمل نیک وپسندیده آنها ارج نهیم ودرتعمیر ومرمت

وایجاد ( ته وه ن نه ما)های جدیددرسایر نقاط ،روح نماز ودعا ونیایش راهمچون نیاکان  خویش، برزمین

عطرآگین وآسمان نیلگون هورامان جاری سازیم وباتربیت وپرورش نسل جدیدوبه خصوص جوانان رشید

وغیور،دگرباره هورامان ،نگین کردستان وایران شود.

پایدار وماندگاربادنمادنیایش هورامان،این یادگار ارزنده نیاکانمان واستواروجاودان بادروح نماز ونیایشمان

درهر عرصه ومکان.

والسلام

منبع:گزیده ای از (ته وه ن نما، نماد نیایش هورامان)/صباح مرادی/فرهنگ کرمانشاه