مناظر زیبا وبکر ،چشم
اندازهای طبیعی ،کوهستانهای سربه فلک کشیده وبوته های رنگاورنگ همگی جزئی از الطاف
کتاب صامت بدون نطق باری تعالی است که به مردم پاک ومتدین کردستان ارزانی داشته
است ازسوی دیگر عطایای معنوی چون ایمان ،عرفان ،تقوا واحسان همراه با باغبانان
علوم دینی همگی قسمتی از آلاء ونعمتهای رحمانی اند که به مردمان این دیار بخشوده
است.
میراث تمدن اسلامی از
دوران طلائی صدر اول شروع شده ودرعهد
خلیفه ی عادل عمربن خطاب به منطقه اورامانات رسیده ومردم آن را با دل وجان قبول
کرده ودرخون آنان جاری گشته است.
مناظر زیبا وبکر ،چشم اندازهای طبیعی ،کوهستانهای سربه فلک کشیده وبوته های رنگاورنگ همگی جزئی از الطاف کتاب صامت بدون نطق باری تعالی است که به مردم پاک ومتدین کردستان ارزانی داشته است ازسوی دیگر عطایای معنوی چون ایمان ،عرفان ،تقوا واحسان همراه با باغبانان علوم دینی همگی قسمتی از آلاء ونعمتهای رحمانی اند که به مردمان این دیار بخشوده است.
میراث تمدن اسلامی از دوران طلائی صدر اول شروع شده ودرعهد خلیفه ی عادل عمربن خطاب به منطقه اورامانات رسیده ومردم آن را با دل وجان قبول کرده ودرخون آنان جاری گشته است.
بنا برنظراکثریت بانی روستای خانقاه یکی از غازیان بوده که در سال 700 ه ق ازمدینه منوره به اصفهان وازآنجا به قلعه غازی درسرپل ذهاب وسپس به روستای خانقاه هجرت کرده اند نسب وی به شیخ احمد شعرانی وامام عریضی وامام جعفرصادق (ع)می رسد.نام وی شیخ عثمان ملقب به رشادالدین مشهور به باباغازی فرزند سید مسعود ملقب به محی الدین که مرقد وی دروسط روستا قرار دارد.
ایشان دارای فرزندی به نام سیدحسین ووی نیز فرزندی شاخص به نام سیدحسن مرتضی مشهور به باباشیخ حسن متوفای 780 ه ق که مرقدوزیارتگاه وی درقسمت بالای روستا روی تپه ای واقع است.ایشان شخصی عارف ومبلغ ومرجع مسلمین بوده است.
مسجدجامع روستای خانقاه راکه درنزدیکی چشمه بزرگ(هانه گه ما)است،را وی بنا نموده است .ازنسل وی نیز اشخاصی مانند شیخ عمر،سیدخسرووسیدعبدالرحیم که جد سادات هانه سوره عراق می باشد وسیدمحمود (پالاچوین)وسیدعثمان وشیخ اسماعیل وحاج سیدبایزیدوغیرهم به رتبه ارشاد رسیده اند.
ازعلماء قریب العهد می توان به جناب قاضی سیدعبدالرحمن که دارای مدرسه علوم دینی بوده ویکی ازاساتید مولوی تاوگوزی است نام برد .
یکی دیگر ازعلماءبرجسته مرحوم ماموستا سیدحسین مسعودی است که بعدازمدتی به کرمانشاه منتقل وبانی مسجدجامع اهل سنت کرمانشاه گردید وی نیز دارای حجره ومدرسه علوم دینی بوده است.
ازدیگر علما مشهور جناب ماموستا سید باقی که قاضی وقت ومدرس علوم دینی وامام جمعه روستا بوده است.
بزرگان دیگری که بنده (نویسنده )شرف دیدار آنان نصیبم گشته مرحوم ماموستا سیدمحمودطهائی،مرحوم شیخ نجیب اشرافی که امام جمعه وشیخ ارشاد بودندوپدربزرگوار اینجانب که امام جمعه وجماعت روستاهای دشه ،گلال وخانقاه بوده واهل قرآن ودلایل وجماعت بود.
ازعلماء معاصر که درزمینه تدریس علوم دینی فعالیت داشته اند جناب ماموستا حاج سید محمد مصطفائی است که حالا درقیدحیات است وعمری رابه تبلیغ وتدریس وارشاد طی کرده وامام جمعه روستا بود.
بعدازاین اساتید بنده نیزپس از سپری کردن دوره طلبگی درسال 1362 ه ش مدرسه علوم دینی را باسبک جدید افتتاح کرده یاصحیح تربگویم کار پیشینیان را ادامه دادم درسال 1368 باهمکاری ماموستا دکترمحمود ویسی مدرسه به اوج خودرسید وازنقاطمختلف ایران (فارس وکرد)به این مدرسه سرازیر گشته وحالا باانشعاب مدرسه علوم دینی خواهران درپاوه باظرفیت 40طلبه ومدرسه حفظ خواهران باهمکاری شش مدرس دیگر پذیرای علاقه مندان به دروس علوم دینی هستیم.
لازم به ذکر است که درروستای خانقاه قبائلی دیگر نیز متوطن گشته که دارای سابقه درخشان دینی اند وباکمال دوستی ومحبت بادیگر برادران دینی وسادات رابطه اخوت اسلامی وازدواج ومصاهره دارند وگاها باسادات رقابت نموده وگوی سبقت را نیز ربوده اند.
امیدواریم توانسته باشیم درحدوسع خود خدمتی هرچندناچیز به اسلام ومردم منطقه کرده باشیم .
سید عبدالقادرعزیزی