لزوم توسعه صنعت گردشگری در روستاهای استان کرمانشاه/سید علاالدین

اشاره:این مطلب درتاریخ بیست و سوم اسفندماه 1390 درروزنامه پرتیراژجهان اقتصاد منتشرگردید .بنده هم باتوجه به اهمیت موضوع وارتباط آن  با روستای گردشگری خانقاه آن را دراین وبلاگ نمایش دادم ضمنا نویسنده هم از فرهنگیان خوش ذوق واز اهالی روستای خانقاه می باشد.

صنعت گردشگری یکی از صنایع جوان و شاید جوانترین صنعت اقتصادی جهان باشد،   که امروز در جوامع مختلف طرفداران فراوانی دارد. این صنعت با توجه به دلایل گوناگونی از جمله اشتغالزایی بالا، تحصیل ارز، توزیع عادلانه ثروت در بین افرادجامعه، در آمدزایی زیاد، زود بازده بودن سرمایه گذاری و تبادل فرهنگی، از جایگاه بسیار خوبی در جهان برخوردار است.

قابلیت ها و مزایای صنعت گردشگری یا توریسم، همه را به این باور رسانده، که این صنعت می تواند راه میانبری باشد برای توسعه کشورهای در حال توسعه و تحصیل ثروت ملی بیشتر برای کشورهای پیشرفته و توسعه یافته .

امروزه در سطح جهانی صنعت گردشگری را صادرات نامرئی نیز می نامند چراکه با ورود هر گردشگر زمینه اشتغال 3تا5 نفر ایجاد می شود .بطوری که بر اساس پیش بینی سازمان جهانی جهانگردی در آینده نزدیک حدود 45تا50درصد فرصت های شغلی دنیا در ارتباط با این صنعت خواهند بود و همچنین  بطور متوسط 10درصد تولید ناخالص داخلی و 10درصداشتغال جهان را به خود اختصاص داده است .

صنعت گردشگری با ویژگیهای خاص خود ،صنعتی پویا  با دورنمایی روشن تلقی می شود.سرمایه گذاری در این بخش در بین کشورهای مختلف و با رو شهای گوناگون روندی رو به افزایش دارد .

زیرا این صنعت نه تنها در توسعه و رونق اقتصادی کشورها نقش بسزایی دارد بلکه صنعتی پاک و عاری از آلودگی ودر عین حال محصول آن پایدار است .

با توجه به وابستگی اقتصاد ما به صادرات نفت و محدود بودن این منابع از طرفی و پایدار بودن سرمایه گذاری در صنعت توریسم و اشتغالزایی بالای این صنعت ،لازم است که در کشور خودمان و با توجه به ویژگیهای ذکرشده ،به این صنعت عنایت ویژه ای  داشت ،چونکه کشور ایران دارای موقعیت بسیار استثنایی و نابی در این حوزه می باشد.

در کشورایران موضوعات مورد علاقه گردشگران به وفور یافت می شود .موضوعاتی از قبیل طبیعت زیبا با خصوصیات اقلیمی و آب و هوایی ویژه ،مردمی با فرهنگ و تمدنی کهن و ،آداب و رسوم سنتی و بومی،اماکن قدیمی و مذهبی،گونه های متنوع گیاهی و منابع متنوع طبیعی،گونه های مختلف جانوری و غیره.

گردشگری دارای شاخه ها و انواع مختلفی است از جمله:

* گردشگری تفریحی: رایجترین نوع گردشگری است

*بومگردی (اکوتوریسم): طبیعت گردی و سیر در طبیعت

* گردشگری درمانی: برای بهره‌گیری از آبهای گرم معدنی یا برای بهره‌گیری از امکانات تشخیصی و درمانی کشورهای دارای این ظرفیت

* گردشگری مذهبی: زیارت و حج و سفرهای دینی و مذهبی اعتقادی

 * گردشگری بازاری: سفر گردشی به منظور جانبی خرید و فروش کالا

* گردشگری همایشی و سمیناری: برای شرکت در همایش‌ها و بازدید از مناطق دیدنی آن منطقه
* گردشگری الکترونیک: همان e-Tourism   که در بر گیرنده اطلاعات و انجام بخش اعظم سفر به صورت مجازی می‌باشد

* گردشگری ورزشی : به منظور انجام ورزشی خاص یا مسابقات بین المللی و منطقه ای

برای گسترش این صنعت باید استراتژیهای اساسی را تدوین نمود.و این امکان پذیر نیست مگر با شناخت کامل  موانع موجود و ارائه راهکارهای عملی در راستا ی  از میان برداشتن   آن موانع، ضمن آنکه باید با بسترسازی فرهنگی وترویج هرچه بهتر و بیشتر فرهنگ پذیرای  گردشگر در جامعه ،و از بین بردن دیدگاه های منفی افراد و   با جلوگیری از برخورد غیرمسئولانه عده ای با گردشگران ،لازم است به آنها آموزش داده شود ، که بازده رفتار آنها می تواند دو جنبه مثبت و منفی در اقتصاد کشور داشته باشد  . فعال کردن   NGOها (در   زمینه توریسم)، تبیین نقش و اهمیت صنعت گردشگری برای همه سازمان ها و مردم از طریق   اطلاع رسانی و آموزش های لازم و معرفی جاذبه های گردشگری ایران در برنامه های درسی،   نگاه اصولی و هدفمند به توریسم، توجه و دقت در علاقه مندی هاو خواسته های گردشگران وسعی در تامین این نیازها و خواسته ها ،دادن و القای  امنیت به گردشگران در منطقه مقصد گردشگری و فراهم نمودن  فضای بهداشت روانی برای گردشگران ، ایجاد و ساخت فضاهای   ارزان قیمت اقامتی و رفاهی، حفظ محیط زیست و جلوگیری از تخریب آن، ایجاد مراکز   تفریحی و سیاحتی مثل  موزه های طبیعی و جانوری ،باغ وحش، سیرک،شهربازی، پارک، فضای سبز و ... در شهرها و حاشیه   های شهرها، تلاش در جهت حفظ گونه های نادر گیاهی و جانوری، ارائه تسهیلات به سازمان   های ایرانگردی و جهانگردی، سرمایه گذاری در بخش زیربنایی مثل راهها و جاده هامانند جاده ها، ، هواپیمایی،  وسایط نقلیه عمومی، راه آهن، و ... بازسازی اماکن تاریخی و زیارتی، ایجاد بازارچه های کالا، ایجاد دانشکده های هتلداری و گردشگری، آموزش و به کارگیری مهمانداران و راهنمایان گردشگران، حفظ بافت قدیمی و سنتی در برخی محله های شهرها و برخی روستاها، سعی در بردن گردشگران به دنیای قدیمی و سنتی گذشته و فضای آرام بخش  آن،چرا که امروزه بسیاری از گردشگران از فضا های شهری و خشک با انواع آلودگیها، فراری بوده و خواهان چنین مکانهایی هستند. تسهیل و آسان نمودن مراحل اداری و کاری گرفتن ویزا ،و گسترش روابط با دیگر کشورها و سعی در تبلیغ هر چه بیشتر جاذبه های کشورخود در دیگر کشورها از طرق مختلف و ...

با انجام  و رعایت این موارد می توان به رشد و توسعه اقتصادی ،افزایش در آمد ارزی و ریالی،کاهش بیکاری و بالا رفتن تولید ناخالص و خالص ملی  امید داشت .

در جهان امروز و پس رونق صنعت توریسم ، و با توجه به  افزایش مهاجرت روستائیان به شهرها که حاصل کاهش درآمد و اشتغال در روستاها می باشد .  کارشناسان و مسئولان را بدین سمت سوق داده است که به گردشگری روستایی توجهی خاص داشته باشند.   گردشگری روستایی از دو جنبه دارای اهمیت می باشد یکی به عنوان یک فعالیت گسترده جهانی و دیگری تاکید بر توسعه سیاست های منطقه ای و محلی . گردشگری روستایی به عنوان یک فعالیت جهانی امروزه با توجه به پوشش سه اصل ایجاد اشتغال و درآمد زایی، رضایت گردشگر و حفظ محیط زیست، اهمیتی دو چندان یافته است . در اکثر کشورها ، بخصوص کشورهای پیشرفته ، ترویج گردشگری روستایی در سر لوحه برنامه های دولت در زمینه گردشگری قراردارد، تا علاوه بر افزایش درآمد و رشد صعودی تولید ناخالص داخلی با هدایت شهروندان برای گذران اوقات فراغت در مناطق روستایی و فضای طبیعی ، پخش درآمد را نیز در سطح کشور متعادل  نمایند . علاوه براین دولت ها در پی آن هستند که به اهدافی چون ایجاد درآمد برای کشاورزان ودیگر خانواده های روستایی ؛ آشنایی مردم شهر با تجربه زندگی روستایی ؛ کاهش مهاجرت از روستا به شهرها ،به وسیله تدارک فرصت های شغلی در نواحی روستایی ؛ تبادل فرهنگی مابین دو فرهنگ شهری و روستایی، ودر نتیجه دست یابی به توسعه پایدار  روستایی تا حد قابل قبولی از این طریق حاصل می گردد. چرا که توسعه پایدار روستایی عبارتست از وحدت میان ابعاداجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و زیست محیطی به منظور بالا بردن سطح معیشت و رفاه مردم روستایی است. در توسعه پایدار روستایی توجه به عوامل زیست محیطی از اهمیت بسیاری بر خوردار می باشد. است. یعنی یکی از راهکارهای اساسی برای توسعه مناطق روستایی توجه به اکوتوریسم و توریسم زراعی است تا محیط‌های روستایی را انزوا و مهجوریت خارج نموده و توسعه‌ای متوازن در کشور داشته باشیم. حیطه های فعالیت گردشگران با توجه به نوع گردشگری آنها اعم از توجه به جاذبه های طبیعی، اجتماعی، تاریخی متعدد و متنوع است. در ایران این صنعت مانند سایر کشورها، من جمله کشورهای اروپایی و آسیای میانه مورد توجه کارشناسان قرار گرفته که دلیل آن را باید وجود پتانسیلهای موجود در مناطق روستایی ایران به لحاظ طبیعی،‌تاریخی و فرهنگی و گاها اقتصادی دانست و هم اینکه ورود گردشگر باعث معرفی مناطق دور افتاده، ایجاد اشتغال در سطح روستاها، کاهش بیکاری و فقر و مهاجرت در روستاها و در نهایت رونق چرخهای اقتصادی می شود. در مباحث گردشگری، جذابیت های منحصر به فردی در صحنه های رقابت های بین المللی وجود دارد که برگ برنده کشورهای رقیب محسوب می شود، منظری که از دریچه آن می توان به بخشی از اهداف اقتصادی، فرهنگی و یا حتی سیاسی به آسانی دست یافت. در این راستا، گردشگری روستایی و عشایری، کلید طلایی کشورهایی به حساب می آید که در بازار مدرنیته و عصر کامپیوتر، به جای زندگی مجازی، زندگی طبیعی را در معرض دید همگان قرار می دهند. و به ویژه این نوع از توریسم در کشوری همچون ایران که گستره وسیعی از انواع مناطق جغرافیایی گوناگون از کویر تا جنگل را در بر گرفته و در کوه و دشت و کویر و جنگل و ساحل روستاهایی مملو از فرهنگ غنی ایرانی دارد می تواند پربار تر و جذاب تر از هر نقطه دیگر دنیا باشد.

در استان کرمانشاه طی چند سال گذشته بحث لزوم توجه به گردشگری روستایی با توجه پتانسیلهای موجود در استان مطرح و با معرفی 14روستا بعنوان هدف گردشگری سعی شده که در این زمینه قدمهای مثبتی برداشته شود.(شالان، خانقاه، شمشیر، پیران، چرمله علیا، کندوله، سرخه دیزه، گلین، سراب هرسم، هریر، نژیورانو فش).

اما صِرف معرفی این روستاها نمی تواند کمکی به توسعه صنعت توریسم کند . بلکه لازم است با اختصاص بودجه مناسب و معرفی  وسیع جاذبه های هر کدام از این روستاها درسطح کشورمی توان امیدداشت که صبح توسعه پایدار در این مناطق دمیده است .

بعنوان نمونه، یکی از روستاهای هدف گردشگری، روستای خانقاه در 3 کیلومتری شهرستان پاوه  می باشد که دارای ویژگیهای منحصربفرد گردشگری می باشد.این روستا با چشم اندازی عالی و محصور در جنگل (باغهای میوه )و با عبور رودخانه ای که از شمشیر سرازیر شده و پس از عبور از خانقاه به رودخانه سیروان و در نهایت به عراق می رسد ،مناظری  اعجاب انگیز را پدید آورده که پیاده روی در کنار این رودخانه خاطرات فراموش نشدنی را رقم می زند .(دره سنجابها)

(خانقاه همانند صخره ای در دریای سبز ) خود گویای همه زیباییها ی طبیعت است . این روستا حاوی تمام علاقه مندیهای  گردشگران با ذوق است .از جاذبه های طبیعی و زراعی تا فرهنگ غنی بومی مردم.

ودر نهایت  ،لازم است در جهت ساخت زیربناهای گردشگری  این روستا ها کوشید ،و آنها را آماده پذیرش گردشگران نمود.